What’s in a name? De laatste vier letters van Amerika, op de wijze geschreven in het Engels of Spaans, de twee belangrijkste talen van de VS, betekent ‘rijk’. Tot voor kort was dat zeker het geval; de VS was een uitzonderlijk rijke natie. Maar die rijkdom wordt ernstig bedreigd. De oorzaak daarvan is niet de kredietcrisis of de recessie, al spelen die natuurlijk wel mee, nee, de kern ligt in het begrotingstekort en de scheve handelsbalans. Gisteren werden nieuwe cijfers bekend van het Amerikaanse ministerie van Handel: het tekort is in september met 18% opgelopen tot ruim 36 miljard dollar. In augustus stond het tekort nog op 30,85 miljard dollar en analisten hadden gerekend op een stijging tot 31,65 miljard dollar. De stijging in september is de sterkste in ruim tien jaar. Doordat de waarde van de dollar daalt, neemt de waarde van buitenlandse valuta toe (voor de Amerikanen); dit betekent dat importen erg duur worden. Aangezien de werkloosheid nog steeds toeneemt in de VS, en er erg weinig vertrouwen bij de consumenten is, zien de Amerikanen uit naar goedkopere producten uit het buitenland (bijvoorbeeld uit Azië) in plaats van producten uit eigen land. Dit is nog eens een extra knauw voor het industriële Amerika, dat op dat front opnieuw wegen moet zoeken om hun producten prijsmatig aan te passen. De gevolgen voor de handelsbalans zijn duidelijk.
En dan nog het begrotingstekort: sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft de VS niet zo'n groot begrotingstekort gehad. Het komt neer op 12% van het binnenlands bruto product (bbp). Na het huidige fiscale jaar moet het begrotingstekort afnemen als de economie dan wat uit zijn dal klimt, overheidsuitgaven zijn teruggebracht en sommige belastingen zijn verhoogd. Aan het einde van de regeringsperiode van Obama (2012) moet het tekort teruggebracht zijn tot 3% van het bbp. Een bijna onmogelijke klus als het bedrijfsleven niet in staat is de boel draaiende te houden.
De vraag is: kan Obama de draaikolk stoppen waarin de VS afglijdt? Het antwoord zal binnenkort duidelijk worden. Obama is nu haastig naar Azië vertrokken om zijn twee belangrijkste financiers van het begrotingstekort op te zoeken: China en Japan. Deze hebben Obama al duidelijk gemaakt, dat de situatie niet langer zo kan doorgaan: je kunt niet eindeloos Amerikaanse staatsobligaties opkopen als de waarde daarvan op alle fronten daalt: de dollar is al behoorlijk in waarde gedaald en het begrotingstekort is hoger dan ooit, wat de waarde van de obligaties indirect ondermijnt. Dat betekent dat China en Japan (en in mindere mate Engeland, de derde grote crediteur) een kat in de zak hebben gekocht. Dat heeft serieuze consequenties als de VS daar niets aan doet. Met ernstige gevolgen voor de wereldeconomie.
Er zijn wel oplossingen, zoals een daling van de yuan (de Chinese munteenheid) die door China kunstmatig hoog wordt gehouden. Obama kan daar echter niets aan doen omdat hij geen poot heeft om op te staan: de Chinese economie groeit tegen alle trends in en dit speelt de kracht van de munt in de kaart. Het gevolg: een verdere daling van de dollar? Of het tegen alle republikeinse principes in verhogen van de belastingen? Veel hangt af van het feit of men Amerikaanse staatsobligaties wil kopen om de gigantische staatsschuld terug te brengen en of Obama erin slaagt om het vertrouwen terug te winnen van zijn crediteuren: het is ‘now or never’, een ‘dollartje’ op zijn kant.
Wat ons belang is? Zonder de VS als motor ligt ook onze economie opnieuw op zijn gat. Duimen dus, anders vrees ik dat de laatste vier letters van Amerika moeten worden geschrapt, en dat is treurig, want ‘Ame’ nou ja, die naam spreekt voor zich.
%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%
Geen opmerkingen:
Een reactie posten