maandag 2 november 2009

Kunst of echt oud?


Met verbazing las ik een artikel in NWT (Natuur Wetenschap & Techniek) van Marcel Hulspas, waarin hij een theorie aanhaalt van de Zwitserse kunsthistoricus Henri Stierlin. Deze beweert dat sommige kunstwerken die als authentiek Egyptisch of Grieks bekend staan, in werkelijkheid zijn gefabriceerd door kunstenaars in opdracht van egyptologen en archeologen. Deze wilden oude kunst reconstrueren maar vervielen in een eigen interpretatie.

1. Zo zou de buste van Nefertiti (vrouw van farao Achnaton)in stijl te zeer afwijken van wat gebruikelijk was in Egypte. Haar schouders hangen af, bijvoorbeeld. Stierlin vindt de buste 'typisch Art Nouveau'.

2. De schilderingen in het paleis te Knossos op Kreta zijn het werk van ene Piet de Jong, een Nederlander, en zijn niet echt aangetroffen op de muren, maar fantasie, gebaseerd op piepkleine stukjes gevonden aardewerk.

3. Het paleis van Koning Minos, zoals dat wordt genoemd, was in werkelijkheid een ruïne. De reconstructie is van beton, op basis van: niets...?

4. Er zijn 13 beeldjes van vrouwenfiguren, die als 'slangengodinnen' worden betiteld. De Britse archeoloog Arthur Evans heeft zich laten inspireren door deze beeldjes en baseerde er zijn theorie op van de Minoïsche religie. Volgens Hulspas zijn ze allemaal nep.

Goed, er kan misschien wel enige fantasie aan te pas zijn gekomen aan het begin van de twintigste eeuw bij het reconstrueren van het paleis van Knossos. De schilderingen op de gereconstrueerde muren incluis. Nefertiti's buste is misschien in de Art Nouveau-tijd gerestaureerd zonder vakkundige studie zoals dat tegenwoordig gebeurt. En dat de restaurateurs hun inspiratie haalden uit het modeblad Vogue is misschien wel denkbaar, maar dat zegt niets over authenticiteit van het object zelf. Die slangenbeeldjes, die lijken mij wél echt. Dat Arthur Evans een theorie had over de Minoïsche beschaving is bekend, en dat hij daarbij niet zo wetenschappelijk te werk ging, is alleszins mogelijk. Maar dat wil niet zeggen dat de beeldjes fabricages zijn van pottenbakkers uit de vorige eeuw. Dat lijkt me wat te ver gezocht. Bovendien is dat tegenwoordig eenvoudig vast te stellen door middel van wetenschappelijke dateringsmethoden.

Jammer, dat Hulspas zijn bronnen niet prijsgeeft. Ik ben zeer benieuwd of ik deze theorie over 'gefabriceerde' oude kunst uit musea nog ergens anders kan lezen. Interessant is de theorie wel als zij echt waar is. Dat zou betekenen dat we al jaren voor de gek zijn gehouden, de wetenschappelijke wereld van archeologen incluis.

1 opmerking:

  1. De buste van Nefertite lijkt me absoluut niet echt oud te zijn. Vooral de trek om haar mond lijkt mij veel te modern. Dat soort detailleringen zie je nooit in de Egypyptische kunst. De hals te lang. Is er geen wetenschapelijk onderzoek gedaan naar de oudheid van het beeld? Het lijkt me eeen mooi beeld uit de tijd van de Jugendstil.

    BeantwoordenVerwijderen