Waar eindigt Facebook?

Het trucje van Mark Zuckerberg is gelukt: zijn bedrijf Facebook is in een klap een beursgenoteerd bedrijf. Het bedrijf wordt maar liefst gewaardeerd op 100 miljard dollar (eind 2011), en de winst is nog geen honderdste van de prijs van een aandeel, dat na een dag handel op zo'n 40 dollar staat. Dat is een forse prijs als je bedenkt dat hiermee flink vooruit wordt gelopen op de winstmogelijkheid in de toekomst. Het aantal aangesloten gebruikers van Facebook groeit weliswaar gigantisch, maar het houdt ergens op en er zijn adverteerders die al afhaken.

General Motors is een van die bedrijven die vanwege het geringe succes van hun campagne op Facebook in relatie tot de kosten van hun advertenties, hebben bedankt. Succes is nooit oneindig. Er duiken altijd wel problemen op waar niet op gerekend was. Facebook zou ik een elektronisch plakboek willen noemen, want het is eigenlijk een boek waar iedereen in kan schetsen en plakken. Weliswaar heb je je eigen plakboek, maar je wordt ook telkens afgeleid met krabbels en foto's van andere gebruikers en dat kunnen er op een gegeven moment zoveel zijn, dat je er de balen van krijgt en besluit te stoppen met de flauwekul. Als ik kijk naar mijn eigen facebook-ervaringen, dan zie ik dat het organisme nog niet helemaal volwassen is. De voordelen van Facebook zijn wel bekend. Zoals het feit dat je over de hele wereld kunt chatten met vrienden/familie, het contact houden met familie en vrienden door middel van kleine boodschappen en het browsen door en uitbreiden van interessante nieuwe via-via vrienden. Maar dat laatste kan echter veel efficiënter en beter. Bovendien zou een goede videoverbinding zoals bij Skype handig zijn, zodat je maar hoeft in te loggen en gesprekken kunt voeren met wie je ook maar wilt. Ook zou het een goed mailcentrum kunnen zijn, zoals Yahoo of Hotmail. Nu is het voor mij nog beter of handiger om al die verschillende mogelijkheden apart te bedienen.

En ik ben sceptisch over de ongebreidelde groei van het bedrijf.Ik neem aan dat Facebook zich wel verder zal ontwikkelen, maar of dat allemaal zo snel en goed gaat valt te betwijfelen. Het bedrijf zal op korte termijn moeten vertienvoudigen wil het de huidige beurskoers enigszins rechtvaardigen. En dat is welhaast een onmogelijkheid. Wat Facebook ook bedreigen kan, is juist die groei zelf. Ik zei het al even: je krijgt soms de balen van al die losse berichtjes (sommige mensen posten hun eigen goedbedoelde, maar irritante woordenbrei om de haverklap)en het kost zo enorm veel tijd om alles te lezen of op alles te reageren, dat je eigenlijk geneigd bent je Facebookwereld te verkleinen in plaats van uit te breiden.

Daarnaast is oppervlakkigheid het grote nadeel: het zijn maar onbenulligheden die worden uitgewisseld, afgezien van de rechtstreekse communicatie die ook mogelijk is. Ook is het niet ondenkbaar dat je straks doodgegooid wordt met advertenties. Advertenties, waarvan de computer denkt dat jij daar wel in geïnteresseerd zult zijn omdat Facebook stiekem "alles weet" van jouw voorkeuren. Het schijnt dat de meerderheid van de jonge gebruikers daar niet echt mee zit, maar toch, het kan het begin zijn van het einde. Facebook kent ook beperkingen voor professionele gebruikers vanwege privacy-redenen. Bedrijven en overheden zijn wel geïnteresseerd in een groot bereik, maar willen niet dat sommige informatie naar buiten komt want dat kan het bedrijf of de organisatie schade toebrengen. Die angst houdt op dit moment veel organisaties op enige afstand van de sociale media. Of dat zal veranderen hangt af van hoeveel transparantie wij en zij toe willen en kunnen toelaten. Big Brother is watching you - het collectieve trauma dat ons boven het hoofd hangt - dringt zichzelf steeds meer op. Afgezien van de revoluties die dankzij Facebook en Twitter mogelijk waren in het Midden-Oosten, vormen sociale media dus ook een bedreiging van onze privacy. En wat te denken van hackers of spionnen die bij Facebook werken?

Het feit dat Facebook-gegevens gebruikt zouden kunnen worden door de Amerikaanse geheime dienst of een terreurorganisatie c.q. criminele bende, zou zo maar ineens de opzegging kunnen betekenen van honderden miljoenen gebruikers en het einde van reclame-inkomsten van het bedrijf. Niet leuk, maar ja er bestaat bij Facebook nu eenmaal geen "Vind ik niet leuk"-knop.