Kiplekkere kunst

Ik geloof dat het kunstenaars zijn die belangrijker worden voor ons collectief bewustzijn naarmate ze meer gefocust zijn op één ding en daarin een ontwikkeling doormaken. Zulke kunstenaars worden later geciteerd als degenen die toonaangevend waren voor onze tijd. Mijns inziens is Koen Vanmechelen zo'n iemand. Deze in 1965 geboren Belg is zijn hele leven al gefascineerd door kippen. Waarom kippen? Hij beantwoordde deze vraag in een interview als volgt:

Ik was zoals elk kind gefascineerd door een specifieke diersoort, maar mijn fascinatie bleef doordat ik leerde dat je de migratie van de mens in de afgelopen millennia perfect kunt reconstrueren aan de hand van de migratie van kippenrassen. De weg van de kip is de weg van de mens.

In 1998 begon Koen zijn Cosmopolitan Chicken Project, kortweg CCP. Hij werkt hierin samen met wetenschappers van diverse pluimage (sic). Meerdere universiteiten zijn nu dus bezig met onderzoek naar immuniteit van kippenrassen. Doel is het fokken van een 'kosmopolitische kip', die de genen van kippen uit de hele wereld draagt. Wat is daar het gevolg van? Door toenemende migratie en uitwisseling van genetisch materiaal zouden 'de opvallende uitwendige verschillen tussen bevolkingsgroepen progressief verdwijnen'. Het sterkste ras is een hybride ras.
Het werk van de kunstenaar roept vragen op. In onze tijd zijn de thema's globalisering, migratie en identiteit bijna dagelijkse kost. Als je nu de link tussen kip en mens legt, zouden de uiterlijke verschillen tussen mensen op den duur verdwijnen. Of dat zo leuk is, betwijfel ik. Is er een noodzaak voor multiculturaliteit? Vanmechelen zegt hierover dat je je voor evolutie moet durven openstellen. Het krampachtig dichthouden van (lands)grenzen zou funest zijn voor de menselijke soort. In genetisch opzicht lijkt dat overtuigend: immers, het doorfokken van het oerras uit het Himalayagebergte (de Gallus gallus) blijkt tot onvruchtbaarheid te leiden. Ook is bekend dat zo'n doorgefokte soort vatbaarder is voor ziekten.

Van mij mogen sommige haantjes in de politiek wel eens beter op de hoogte zijn van de genoemde wetenschappelijke feiten. Zij kakelen vaak als een kip zonder kop over 'eigen soort eerst', alsof dat zo fijn is voor ons voortbestaan. Je kunt wel roepen: "Wij willen inteelt, wij willen inteelt", maar dat houd je geen generaties lang vol.

Vanmechelen startte dit jaar (2012) zijn Open Universiteit voor Diversiteit (OpUnDi). De (OpUnDi) is bedoeld als overkoepelend geheel voor zijn projecten. Het is ook een denktank en een ontmoetingsplaats voor mensen om te debatteren over de kernthema’s in Koen Vanmechelens werk.